Miłość niemożliwa to oparta na faktach historia żydowskiej rodziny, tocząca się w Prusach, potem w Rzeszy Niemieckiej, na koniec w Trzeciej Rzeszy. Książka opowiada o tym, jak kraj obdarzony przez Żydów platonicznym uczuciem nie potrafił zaakceptować swych żydowskich współobywateli. Pokazuje też, jak długo i dlaczego niemieccy Żydzi nie chcieli tego braku wzajemności dostrzegać.
Roman Frister, od lat mieszkający w Izraelu dziennikarz i pisarz, znany z wydanych wcześniej Autoportretu z blizną i Skradzionej tożsamości, przypadkiem natrafił na kufer dokumentów, należących kiedyś do zamożnej rodziny Levych z Bad Polzin (Połczyn Zdrój). Na ich podstawie postanowił opisać historyczny dylemat podwójnej lojalności – niemieckiemu cesarzowi i wierze mojżeszowej. Na książkę składają się cytaty z listów i dzienników, wspomnienia żyjących świadków zdarzeń i archiwalne zdjęcia.
Zawarta w motcie rada protoplasty rodu Levych – Zawsze pamiętaj że jesteś dumnym obywatelem Prus [...] i nigdy nie zapominaj, że jesteś Żydem okazała się życiowym i historycznym paradoksem. Wartość sagi-reportażu Fristera polega na tym, że jest to opowieść w pewien sposób uniwersalna, bo z jednej strony szuka źródeł antysemityzmu,
a z drugiej opisuje problemy z tożsamością nie swoich wśród swoich. Autor tworzy bogate historyczne tło, gdzie ożywają niemieckie dzieje, konserwatywne Pomorze czy secesyjny Berlin. Książka ma niewątpliwy walor edukacyjny i refleksyjny. Szczeciński historyk prof. Włodzimierz Stępiński, zaliczając ją do tzw. historii złudzeń – jeszcze zanim została przetłumaczona na język polski – napisał, że wychodzi ona naprzeciw właściwemu poznaniu historii, bo apeluje jednocześnie do intelektu, sumień, emocji i pamięci. Całość została jednak sprawnie zbeletryzowana, co uprzyjemnia lekturę i czyni niełatwą lekcję historii możliwie lekkostrawną.


Roman Frister
Miłość niemożliwa. Aschera Levy’ego tęsknota do Niemiec.
Wydawnictwo: PIW
Rok wydania: 2007